Met zekerheid meer succes

Ongeval- of ziektegerelateerde uitval raakt vooral de middenklasse

Een niet afgezette plafondopening, een open luik op de steiger of gereedschap dat rondslingert wordt al snel een onzichtbaar gevaar op de bouwplaats. Maar zelfs tijd- en kostendruk, roekeloosheid of gewoon onwetendheid vormen gevaren voor gebruikers en bedrijven. In theorie groeit de gezondheid en veiligheid op het werk in Europa, maar is dit ook in de praktijk het geval? We hebben gesproken met mensen die hier meer van weten.

Met iets minder dan 40 werknemers is Metallbau Obersulm GmbH & Co.KG bij Heilbronn een klassieke middelgrote onderneming. Vastgoedgebouwen, bedrijfsgebouwen en openbare voorzieningen behoren tot het repertoire van het bekende bouwbedrijf. Middelgrote bedrijven als deze worden vaak hard geraakt bij ongeval of ziekteverzuim van werknemers. In aanvulling op de financiële compensatie die vaak volgt bij een ongeval, moet er ook een gelijkwaardige vervanger voor het werk worden gevonden.

Flinke problemen

Omdat de bouwsector nog steeds een sector is waar het tekort aan bekwaam personeel groot is, kan het uitvallen van een werknemer al gauw voor flinke problemen zorgen. Ongeveer 6 procent van het Europese binnenlandse product is verloren gegaan door arbeidsongevallen en ziektes. „We zijn tot nu toe gelukkig aan ernstige ongevallen of ernstige ziekten van onze medewerkers ontsnapt“, aldus manager Mark Häfele, die de historie van het bedrijf vertelt.

Dit is in lijn met de trend: het aantal ongevallen en beroepsgerelateerde ziekten is de afgelopen jaren afgenomen. Echter, wanneer we naar meerdere sectoren kijken binnen de EU, dan worden de risico’s van een ongeval of beroepsgerelateerde ziekten door zo’n 15% van de ondernemers met 10 tot 50 werknemers verwaarloosd.

Investeringen in veiligheid en gezondheid op het werk zijn duurzaam

In Europa zijn er talloze regels en voorschriften met betrekking tot gezondheid en veiligheid op het werk. In Europa zijn er talloze regels en voorschriften met betrekking tot gezondheid en veiligheid op het werk. Het is een enorme uitdaging voor metaalbewerker Markus Häfele om op de hoogte te blijven van alle wetten en regels waar hij dagelijks mee te maken krijgt. „Vroeg of laat zullen we iemand die verantwoordelijk is voor de veiligheid op het werk in moeten huren“, grapt hij. Een scenario dat op een middelgroot bedrijf met ongeveer 40 werknemers een flinke impact zou hebben. Tot nu toe neemt de baas dus zelf de rol als safety officer op zich en is verantwoordelijk voor de risicobeoordeling tijdens het werk, de instructie van het personeel, het beheer van de apparatuur en de levering van persoonlijke beschermingsmiddelen, zoals veiligheidsschoenen, een bril en helm.

Op de bouwplaats is de supervisor verantwoordelijk voor de veiligheid op het werk, die op zijn beurt wordt geïnstrueerd door een onafhankelijke Arbo-coördinator. „Wie niet over voldoende kennis over het onderwerp Health & Safety op het werk beschikt, kan deskundig advies in te winnen. We ondersteunen de ondernemer door een verscheidenheid aan preventieve diensten of seminars“, zegt Bernhard Arenz van BG BAU.

Fabrikanten zoals Hilti bieden ook speciale veiligheidstrainingen op het gebied van Health & Safety. Bovendien biedt Hilti ook training in het gebruik van apparatuur, gereedschappen en producten om foutief gebruik zo veel mogelijk voorkomen. Het voordeel hier: „De trainers komen rechtstreeks bij ons bedrijf en geven de training op locatie. Dat scheelt tijd en geld“, zegt Markus Häfele.

Tussen theorie en praktijk

„We hebben nu meer tijd nodig voor de documentatie en dergelijke dan voor ons eigenlijke werk. Dit heeft uiteraard invloed op de factuur. En dat is iets dat men moet communiceren met de klant.“
_{Markus Häfele, Metallbau Obersulm GmbH & Co.KG}

Niet alles loopt echter volgens „Schema F“, benadrukt de metaalbewerker uit Obersulm. „In de praktijk is er een bepaald grijs gebied waar men in zich in begeeft.“ Vooral wanneer tijd van essentieel belang is, komt werkveiligheid vaak pas onderaan de prioriteitenlijst terug. „Wat de werknemers uiteindelijk buiten de deur doen, kan niet permanent gecontroleerd worden door de werkgever“, zegt Häfele.

Daarom doet Bernhard Arenz ook een beroep op de gebruiker zelf: „Werknemers moeten bewust worden gemaakt van de gevaren op de werkplek“. Omdat regelgeving niet zorgvuldig wordt nageleefd, kan dit niet alleen ongelukken betreffen die ten koste gaan van hun eigen productiviteit, maar ook tot boetes. Autoriteiten zoals SZW, BG BAU of de Zwitserse Suva voeren passende controles uit. Zelfs al zijn ze nog willekeurig tot nu toe: een bedrijf riskeert in het ergste geval vervolging door het openbaar ministerie.

Naast stofafzuigingssystemen zijn er ook andere toepassingen zoals Active Vibration Reduction (AVR), voor een goede bescherming van de hand-arm trillingen bijna allemaal standaard op het Hilti gereedschap.

Bouwplaats van de toekomst

Voor werknemers van Markus Häfele speelt ook overbelasting veroorzaakt door zware lichamelijke belasting een grote rol. „In het verleden wogen glazen panelen ongeveer 30 kilogram, tegenwoordig vaak tot 120 kilogram,“ zegt Häfele. „Als onze werknemers drie dagen hebben gewerkt, hebben ze pijn aan hun rug.“ Dit soort problemen komt ook aan de orde op de speciale onderzoeksafdeling van Hilti. Hilti is zich ervan bewust dat er andere bronnen van gevaar zijn op de bouwplaats van de toekomst.

Maar de digitalisering in de bouwsector verandert op de lange termijn al de veiligheid. Building Information Modeling (BIM) wordt al op grote schaal gebruikt. De bouwplaats wordt transparanter en veiliger door voor meerdere bouwdisciplines processen vooruit te plannen. En digitale services zoals Hilti ON!TRACK dragen ook bij aan de veiligheid van gebruikers.

Met 18 miljoen werknemers is de bouwsector de grootste werkgever in de EU. Middelgrote bedrijven zoals Markus Häfele vormen hier de meerderheid. Om werknemers te beschermen op dit gebied in het bijzonder is het de verantwoordelijkheid van alle belanghebbenden in de sector, met inbegrip van de gebruiker zelf. „Health & Safety kost in eerste instantie geld,“ mijn Markus Häfele. „Maar vervolgens beveiligt het ook de productiviteit en continuïteit in ons bedrijf.“